Bir Ölünün Defteri - Halid Ziya Uşaklıgil

KİTABIN ADI               : BİR ÖLÜNÜN DEFTERİ

KİTABIN YAZARI        : HALİD ZİYA UŞAKLIGİL

KİTABIN KONUSU

Aşkın bir gence çektirdiği ızdıraplar

KİTABIN ÖZETİ

Yağmurlu bir gecede Hüsam,karısı ve çocukları İsmet ile Fuad evde otururlarken yaşlı bir adam eve gelir ve Hüsam’ın onunla birlikte gelmesini ister. Hüsam’ı en yakın arkadaşı Vecdi’nin yanına götürür. O gece Vecdi hayata gözlerini yumar ama Hüsam’a kara bir defter bırakır. Bu,Vecdi’nin çocukluktan ölümüne kadar olan hayatını yazdığı günlük niteliğinde bir defterdir. Hüsam gefteri okumaya başlar…

Vecdi ile Hüsam çocukken bir yatılı okulda kader arkadaşı olurlar. Vecdi’nin bir de halası ve halasının kendi yaşlarında Nigar adında bir kızı vardır. İleriki yıllarda hem Vecdi hem de Hüsam Nigar’a aşık olurlar. Fakat Nigar Vecdi’yi bir kardeş gibi gördüğü için kalbi Hüsam’a vurulur. Vecdi Hüsam’a olan ve çocukluk yıllarından gelen samimi arkadaşlıktan soğur, çünkü Hüsam artık Vecdi’yi anlamaz, ona fazla ilgi göstermez olur Kendisini onlardan uzaklaştırmak ister.

O sırada cereyan etmekte olan Balkan savaşlarına gönüllü doktor olarak gider ve orada sol kolunu kaybeder. En sonunda İstanbul’a tekrar döner ama kalbinde hala o aşk acısı vardır. Birgün kolu yüzünden kaptığı bir rahatsızlıktan dolayı kendisini yataklarda bulur. Yağmurlu bir gecedir ve Hüsam’ı yanına çağırttırır. 

O gece Vecdi,Nigar’ın aşkını kalbine gömerek hayata gözlerini kapar.Hüsam ise Vecdi’nin kendisi için ne kadar fedakarlıklarda bulunduğunun farkına o gece bir ölünün; Vecdi’nin defterini okuyarak varır… 

KİTABIN ANA FİKRİ

Gerektirtiğinden çok mutlu olan insanların mutsuzları anlayamamaları.

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yazar kitaptaki bütün olaylarda duygusallığı ön plana çıkarmıştır.

Kitaptaki olaylar üç kişi etrafında gçmektedir. Bir doktor olarak geçen Vecdi,öğrencilik yıllarında delidolu, olgunluk yıllarında ise kalbindeki aşk acısıyla birlikte herkesten kaçmak,  uzaklaşmak isteyen bir rol içerisindedir.

Bir şair olan Hüsam mesleği gibi şair ruhlu hayattan sadece zevk alan ve zevkli yönlerine yönelen bir kişi.

Nigar olayda iki erkeğin arasını açan birisi olarak gözükse de; kendisi bunun farkında olmayan kitapta odak nokta olan kişi.  

 

KİTAP HAKKINDA ŞAHSİ GÖRÜŞLER

 Kitapta olaylar Servet-I Finun zamanında olmasına karşın kitabın dili anlaşılacak kadar sade yazılmış.  Yazar,olaylarda duygusallığı ön planda tutup;olaylar arasında her nekadar zaman ve mekan bakımından kopukluklar olsada kitaba bir sürükleyicilik kazandırmıştır. 

Halit Ziya Uşaklıgil (1866 - 1945) 

Halit Ziya’nın ailesi, Uşak’ta helvacılıkla uğraşırken, İzmir’e göçerek “Uşşakizadeler” diye anılmaya başlayan zengin bir ailedir. Bu aile, işleri çok gelişince İstanbul’a da bir şube açtı ve bu şubeyi sermayesiyle birlikte oğul Hacı Halil Efendi’ye verdi.  Halit Ziya, Hacı Halil Efendi’nin üçüncü çocuğu olarak 1866’da İstanbul’da doğdu.

 

İstanbul’da Askeri Rüştiye’ye giden Halit Ziya, babasının işleri kötü gitmeye başlayınca, annesiyle birlikte İzmir’e dedesinin yanına gönderildi. Öğrenimini İzmir Rüşdiyesi’nde sürdürdü (1878). Bu arada babasının işlerini düzene koyup İzmir’e gelişi ve yeni bir işyeri açışıyla sığıntı olma düşüncesini de zihninden atan Halit Ziya, ikinci bir okula hazırlık için Frenk Mahallesi’nin Alioti bölümündeki Auguste de Jaba adlı avukatın emrine verildi.

 

Halit Ziya, babasının kâtibi olarak işe başladı, bu iş edebiyat merakıyla pek bağdaşmadığından yeni iş tavsiyelerini dikkate aldı, ancak İstanbul’da hariciyeci olmak için yaptığı başvuru sonuçsuz kaldı. İzmir’e dönüşünde rüştiye öğretmenliğine başladı ve akabinde Osmanlı Bankası’na girdi. İstanbul’da Reji Genel Müdürlüğü’nün başkâtiplik teklifini kabul ederek İzmir’den ayrıldı (1893).

 

Reji’deki çalışma günlerinde Servet-i Fünun’a da katılarak edebi faaliyetlerini yoğunlaştıran Halit Ziya,  Meşrutiyet’ten sonra bir süre Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nde Batı Edebiyatı okuttu. Sonra Mabeyn Başkâtibi oldu (1909). Buradan ayrıldıktan sonra memuriyete dönmeyen ve tüm zamanlarını edebiyata veren Halit Ziya, 23 Mayıs 1945 tarihinde İstanbul’da öldü.